การทำงานในประเทศญี่ปุ่นเป็นเรื่องท้าทายมาก ๆ สำหรับชาวต่างชาติ เพราะวัฒนธรรมการทำงานของประเทศญี่ปุ่นนั้น มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวมาก ๆ ซึ่งสิ่งที่สำคัญที่ควรจะต้องนึกถึงเป็นอันดับแรกก็คือ “มารยาททางธุรกิจ” ถ้าคุณวางแผนจะเปิดธุรกิจ, ค้าขายกับคนญี่ปุ่น หรือสมัครงานในบริษัทญี่ปุ่น ควรมีความรู้ความเข้าใจในวัฒนธรรมองค์กรและมารยาทของบริษัทญี่ปุ่น

เราอาจจะเจอบทความในเว็บไซต์ต่าง ๆ มากมาย รวมทั้งหนังสือ คลิปวีดีโอที่พูดถึงมารยาทในการทำงานบริษัทญี่ปุ่่น แต่วันนี้ผู้เขียนจะขอแนะนำหนังสือเล่มหนึ่งที่ส่วนตัวได้อ่านแล้วก็รู้สึกว่าเข้าใจง่าย เป็นหนังสือที่ตีพิมพ์เป็นภาษาญี่ปุ่นชื่อว่า : Business Manners (ビジネスマナー) โดย ไอเบะ ฮิโรโกะ (Aibe Hiroko (相部 愽子)) ผู้เขียนชาวญี่ปุ่นที่ถ่ายทอดเรื่องราวของมารยาทแบบชาวญี่ปุ่นในการทำธุรกิจ (ถ้าใครอ่านภาษาญี่ปุ่นได้เก่งแล้ว ไปลองซื้อมาอ่านได้นะคะ)

เป็นหนังสือที่ต้องการแนะนำให้กับทั้ง (ชาวญี่ปุ่นหรือชาวต่างชาติ) ที่กำลังจะเข้าสู่ระบบการทำงานในบริษัท หรือสนใจอยากทำงาน
หรือแม้แต่ต้องการทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กรญี่ปุ่นโดยทั่วไป

“ขอแสดงความยินดีคุณผ่านการสัมภาษณ์สุดท้ายแล้ว และนี่คือ “Naitei” (ในภาษาญี่ปุ่นคือ ข้อเสนอเข้าทำงาน) จากบริษัท” ตั้งแต่วันนี้จนถึงวันที่เริ่มเข้ามาทำงาน” ก็ถึงเวลาที่จะเริ่มเรียนรู้มารยาททางธุรกิจของญี่ปุ่น ให้เอาหนังสือเล่มนี้ไปอ่านเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการผจญภัยบทใหม่ในบริษัทของเรา”

เป็นประโยคที่ผู้จัดการฝ่ายบุคคลพูดกับผู้เขียน หลังจากที่ได้รับ Naitei จากทางบริษัทว่าจะได้รับเข้าทำงานที่นี่ พร้อมกับให้หนังสือคู่มืออันเป็นประโยชน์มากที่อยากจะมารีวิวให้ทุกคนได้อ่านกัน

ในญี่ปุ่น บริษัทมีมารยาทและรูปแบบทางธุรกิจเป็นแพทเทิร์นเดียวกัน: ไม่ว่าจะเป็นวิธีการเรียกเพื่อนร่วมงาน, การทำงานกับลูกค้าในที่ประชุม หรือการรับโทรศัพท์, การแต่งกาย, ภาษาทางธุรกิจ และแม้แต่รูปแบบของมารยาทในการเข้าสังคม เป็นต้น โดยทั่วไปแล้วในบริษัทญี่ปุ่นจะยืดหยุ่นกับพนักงานต่างชาติด้วยความที่เข้าใจถึงความแตกต่างของกำแพงทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะในเรื่องของการพูด เพราะรูปแบบทางภาษาของญี่ปุ่นในการทำงานค่อนข้างซับซ้อน

แต่ถ้าคุณตั้งใจจะทำงานที่ญี่ปุ่นในระยะยาว ผู้เขียนขอแนะนำให้คุณทุ่มเทและเริ่มต้นการเรียนรู้ (หรืออย่างน้อยก็เข้าใจขั้นพื้นฐาน) เกี่ยวกับมารยาทของธุรกิจแบบญี่ปุ่น เพราะด้วยวิธีนี้จะทำให้เห็นว่าคุณกำลังให้ความสนใจในมารยาทของบริษัท และแสดงให้เห็นว่าคุณกำลังพยายามปรับตัวเข้ากับสังคมในการทำงานแบบญี่ปุ่น และทำให้เป็นที่ยอมรับมากขึ้นในฐานะบุคคลที่มีคุณภาพที่พยายามเรียนรู้อยู่เสมอ

เนื้อหาจากหนังสือเล่มนี้ครอบคลุมหัวข้อที่หลากหลายตั้งแต่แบบเฉพาะบุคคล, การปฏิสัมพันธ์, บทบาทต่าง ๆ ในที่ทำงาน, งานเลี้ยงบริษัท และมารยาทที่เหมาะสมตามสถานการณ์, แผนภาพ, การจัดวางย่อหน้าที่ดี และข้อแนะนำที่มีเยอะมาก ๆ จากตัวของผู้แต่งหนังสือ

ทั้ง 7 หัวข้อด้านล่างนี้คือ สิ่งที่หนังสือเล่มนี้ได้แบ่งเอาไว้เป็นหมวดหมู่:

1. การปรับแต่งรูปลักษณ์ภายนอก “Editing” Personal Appearance (身だしなみ編)
2. ลักษณะทั่วไปของ Salary Man (社会のきほんの”き”)
3. คำที่ถูกต้องเพื่อผลตอบรับที่ดี Correct Words for Correct Correspondence (正しい言葉で正しい対応を)
4. Course for Interactions that Convey a Good Impression (好印象を与える対応のコツ)
5. เครื่องมือทางธุรกิจเพื่อความเป็นสุดยอด Business Tools to Master (ビジベスツールを使いこなす)
6. โนมิไก (Nomikai) เป็นสิ่งที่สำคัญในการทำงาน (飲み会も大事な仕事！)
7. การวางตัวที่ดีในฐานะ Salary Man (社会人らしいふるまいを)

แต่ละส่วนที่แบ่งมานั้นเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์และครอบคลุมหัวข้อย่อยต่าง ๆ ที่จำเป็น ตัวอย่างเช่นส่วนที่ 2 กล่าวถึง ลักษณะของมารยาทที่ดี, โครงสร้างทั่วไปของบริษัท, ตำแหน่งต่าง ๆ, คำแนะนำที่เป็นประโยชน์ในการจัดทำรายงานภายในและประกอบการประชุม, วิธีโต้ตอบกับลูกค้าและคู่ค้าทางธุรกิจที่เหมาะสม

หนังสือเล่มนี้เป็นภาษาญี่ปุ่นในระดับที่ไม่ยากมากนักประมาณระดับ N3-N2 แต่สำหรับคนที่ยังไม่เก่งภาษาญี่ปุ่นนี่อาจจะเป็นควาทท้ายทายในการอ่านจริง ๆ

หนังสือเล่มนี้ต้องการแนำนคนญี่ปุ่นที่กำลังจะเข้าทำงานในบริษัท ดังนั้น จึงถือว่าเป็นประโยชน์มาก ๆ สำหรับชาวต่างชาติที่ต้องการจะเรียนรู้และปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมญี่ปุ่นด้วยเช่นกัน

แม้ว่าผู้เขียนจะอยู่ญี่ปุ่นมามากกว่า 5 ปีแล้ว และก็มีเพื่อนเป็นมนุษย์เงินเดือนอยู่หลายคน แต่ส่วนตัวก็เรียนรู้เพื่อจะปรับตัวจากหนังสือเล่มนี้ แม้แต่เพื่อนที่ทำงานที่เป็นคนญี่ปุ่นเองยังแอบขอยืมหนังสือเล่มนี้เลย!

ถ้าจะต้องให้คะแนนหนังสือเต็ม 5 ให้ 4.2

เหตุผลก็คือ:

• การจัดเรียงเนื้อหาน่าสนใจ
• มีแผนภาพที่ทำให้เห็นภาพได้ชัดเจน
• หัวข้อครอบคลุม
• อธิบายถึงสิ่งที่ควรและไม่ควรทำได้อินไซด์มาก ๆ
• ราคาสู้ไหวที่ 1,300 เยน
• นำมาใช้งานได้กับสถานการณ์จริง

เหตุผลที่ไม่ให้เต็ม 5 เพราะไม่ได้เขียนให้ชาวต่างชาติโดยตรง และไม่ขยายเนื้อหาในเรื่องของระดับความสุภาพในภาษาญี่ปุ่นและไวยากรณ์สำหรับธุรกิจ

แต่โดยภาพรวมก็ยังถือเป็นหนังสือที่คุ้มค่าแก่การซื้อมาอ่านมาก ๆ และช่วยฝึกภารอ่านภาษาญี่ปุ่นได้ดี